Inhoudsopgave
- Uitvoerend Samenvatting: Belangrijke Inzichten in de Inflatieverwachtingen van Tsjaad
- Recente Inflatiegegevens: Trends en Statistieken 2023–2025
- De Drijfveren van Inflatie: Energie, Voedsel en Externe Schokken
- Overheidsbeleid en Reacties van de Centrale Bank
- Impact op Huishoudens en Levenskosten
- Effecten op de Bedrijfsector: Prijzen, Lonen en Investeringen
- Juridische en Fiscale Gevolgen: Naleving en Regelgevende Wijzigingen
- Internationale Vergelijkingen en Regionale Invloeden
- Toekomstscenario’s: Vooruitzichten voor 2026–2030
- Beleidsaanbevelingen en Strategische Reacties
- Bronnen & Referenties
Uitvoerend Samenvatting: Belangrijke Inzichten in de Inflatieverwachtingen van Tsjaad
De inflatievooruitzichten voor Tsjaad in 2025 blijven vormgegeven door een combinatie van binnenlandse en internationale factoren, waaronder de volatiliteit van wereldwijde grondstofprijzen, wisselkoersbewegingen en aanpassingen in het fiscale beleid. In de afgelopen twee jaar heeft Tsjaad te maken gehad met verhoogde inflatie, voornamelijk gedreven door verstoringen van de toeleveringsketen, gestegen importkosten en regionale instabiliteit die voedsel- en brandstofprijzen beïnvloedt. Volgens de meest recente gegevens van het Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques (INSEED) lag de jaarlijkse consumentenprijs inflatie in 2023 gemiddeld rond de 8%, aanzienlijk hoger dan de regionale convergentiecriteria die zijn vastgesteld door de Centrale Afrikaanse Economische en Monetaire Gemeenschap (CEMAC).
De inspanningen om de inflatie te bestrijden hebben zich gericht op zowel monetaire als fiscale maatregelen. De Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC) heeft in 2023 de belangrijkste beleidsrente verhoogd en heeft een verkrappende houding aangehouden tot begin 2024 om de liquiditeit te beheersen en geïmporteerde inflatie te beteugelen. De regering van Tsjaad heeft ook gerichte subsidies en tijdelijke prijscontroles op essentiële voedsel- en brandstofproducten geïmplementeerd, in overeenstemming met de noodmaatregelen die zijn uiteengezet in recente regeringscommunicatie. Deze interventies hebben echter te maken gehad met uitdagingen met betrekking tot de fiscale duurzaamheid en naleving, aangezien de naleving van de tekort- en publieke schuldplafonds van CEMAC onder nauwlettend regionaal toezicht staat.
Wat betreft wetgeving en naleving van beleid blijft Tsjaad zich richten op het macro-economisch convergentieprogramma van CEMAC, dat een inflatieplafond van 3% voor lidstaten stelt. Aanhoudende overschrijdingen van dit doel hebben geleid tot regelmatige consultaties tussen BEAC en het Tsjaadse ministerie van Financiën, met bijgewerkte fiscale kaders die als onderdeel van CEMACs multilateraal surveillancemechanisme zijn ingediend (Commission de la CEMAC). De uitgesproken toewijding van de regering aan deze beleidsmaatregelen komt tot uiting in de Financiewet van 2024, die prioriteit geeft aan controle van de publieke uitgaven en de rationalisatie van subsidies.
Met het oog op 2025 en de daaropvolgende jaren wordt verwacht dat de inflatietrajecten zullen matigen, mits de wereldwijde grondstofprijzen stabiliseren en de regionale veiligheid verbetert. Prognoses van de BEAC suggereren dat de inflatie tegen het einde van 2025 zou kunnen dalen naar de 5-6% range, hoewel de risico’s op hoog niveau blijven als gevolg van potentiële externe schokken en klimaatgerelateerde verstoringen van de landbouw. Voortdurende naleving van regionale fiscale en monetaire richtlijnen zal essentieel zijn om disinflatie vol te houden en de macro-economische stabiliteit te herstellen.
Recente Inflatiegegevens: Trends en Statistieken 2023–2025
Tsjaad heeft in de afgelopen jaren uitgesproken inflatiedruk ervaren, gedreven door zowel externe schokken als interne structurele uitdagingen. Volgens gegevens van de Bank van de Centrale Afrikaanse Staten (BEAC), die fungeert als de centrale bank voor de Centrale Afrikaanse Economische en Monetaire Gemeenschap (CEMAC) waaronder Tsjaad, versnelde de inflatie in Tsjaad gedurende 2023 en 2024, grotendeels als gevolg van aanhoudende stijgingen van voedsel- en brandstofprijzen en verstoringen in de toeleveringsketens. De jaarlijkse inflatie in Tsjaad werd in 2023 geregistreerd op ongeveer 7,5%, boven de CEMAC-convergentiecriteria van 3%, wat het regionale doel voor prijsstabiliteit is.
De inflatiesprong werd verergerd door externe factoren zoals de volatiliteit op de wereldwijde energiemarkt en de aanhoudende effecten van het conflict tussen Rusland en Oekraïne, die een aanzienlijke impact hebben gehad op importafhankelijke economieën. Intern hebben nadelige klimatologische omstandigheden periodiek de landbouwproductie verstoord, wat de voedselprijzen verder heeft verhoogd – een belangrijk onderdeel van de consumentenprijsindex van Tsjaad. Het Institut National de la Statistique (INS) van Tsjaad meldde dat de voedselinflatie in verschillende kwartalen van 2023 en begin 2024 meer dan 10% bedroeg, wat de koopkracht van huishoudens onder druk heeft gezet.
Als reactie heeft de regering van Tsjaad, in samenwerking met de BEAC, verschillende fiscale en monetaire maatregelen geïmplementeerd die gericht zijn op het terugdringen van de inflatie. Deze omvatten het verkrappen van de liquiditeitsvoorwaarden, het versterken van het toezicht op de commerciële bankactiviteit en het introduceren van gerichte subsidies voor essentiële levensmiddelen. Het Ministerie van Financiën heeft ook strengere naleving van de Wet op het Beheer van Publieke Financiën afgedwongen, met als doel het tekortfinanciering te beperken dat verdere inflatie zou kunnen aanwakkeren (Ministère des Finances et du Budget).
Voorlopige gegevens voor 2025 geven aan dat er een gematigde vertraging in de inflatie is, met prognoses die een jaarlijkse rente van rond de 6,2% suggereren, volgens schattingen van de BEAC. Deze trend wordt gedeeltelijk toegeschreven aan verbeterde oogsten en stabilisatie van de wereldgrondstofprijzen. Desondanks blijven de inflatieniveaus boven het regionale doel liggen, wat de aanhoudende kwetsbaarheden in toeleveringsketens en blijvende structurele belemmeringen weerspiegelt.
Uiterlijk wordt verwacht dat de inflatie in Tsjaad hoog zal blijven, maar geleidelijk zal afnemen naar het CEMAC-convergentiedoel in de komende jaren, mits externe schokken afnemen en binnenlandse hervormingen doorgaan. De focus van de regering op fiscale discipline, verbeterde landbouwproductiviteit en versterkte naleving van wet- en regelgeving wordt verwacht deze koers te ondersteunen (Bank van de Centrale Afrikaanse Staten).
De Drijfveren van Inflatie: Energie, Voedsel en Externe Schokken
De inflatiedynamiek van Tsjaad in 2025 wordt voornamelijk vormgegeven door drie onderling verbonden drijfveren: energieprijzen, voedselvoorzieningsfluctuaties en externe economische schokken. De zware afhankelijkheid van het land van geïmporteerd voedsel en brandstof, gecombineerd met kwetsbaarheid voor wereldmarkten van grondstoffen en klimatologische volatiliteit, heeft bijgedragen aan aanhoudende inflatiedruk in de afgelopen jaren.
- Energieprijzen: Als een land zonder toegang tot de zee met beperkte binnenlandse raffinaderijcapaciteit, hangt Tsjaad af van geïmporteerde petroleumproducten voor transport en energieopwekking. De volatiliteit van de wereldwijde olieprijzen, verergerd door geopolitieke spanningen en OPEC+ productieaanpassingen, heeft geleid tot periodieke brandstoftekorten en prijsstijgingen in het binnenland. In 2024 en begin 2025 verstoorden verstoringen in regionale toeleveringsketens verder de beschikbaarheid van brandstof, wat bijdroeg aan transportkosten en de algemene inflatie. De geleidelijke vermindering van brandstofsubsidies door de regering, in overeenstemming met de inspanningen voor fiscale consolidatie ondersteund door het Internationaal Monetair Fonds, wordt verwacht om de energieprijzen op middellange termijn hoog te houden.
- Voedselvoorziening en Landbouw: Voedsel maakt meer dan de helft uit van de consumentenprijsindex van Tsjaad. Klimatologische schokken—vooral droogtes en onregelmatige neerslag—hebben periodiek de lokale landbouwproductie ondermijnd, wat de afhankelijkheid van voedselimporten heeft vergroot. In 2025 hebben ondergemiddelde oogsten in belangrijke graanproducerende gebieden en handelsverstoring in het Tschadmeergebied bijgedragen aan pieken in voedselprijzen. Het Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques meldt dat de voedselinflatie doorlopend dubbelcijferig bleef tot begin 2025, waarbij granen en plantaardige oliën tot de zwaarst getroffen categorieën behoren.
- Externe Schokken: De macro-economische stabiliteit van Tsjaad is nauw verbonden met externe factoren, waaronder wereldwijde grondstofprijzen, regionale veiligheidsontwikkelingen en de koppeling van de CFA-frank aan de euro. Schommelingen in wereldwijde olieprijzen beïnvloeden rechtstreeks de overheidsinkomsten en de openbare uitgaven. Regionale onveiligheid, vooral in buurlanden Sudan en de Centraal-Afrikaanse Republiek, verstoort handelsroutes en verergert de uitdagingen van de toeleveringsketen. Bovendien heeft de depreciatie van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar de lokale kosten van dollar-gebaseerde importen verhoogd, wat de inflatie verder aanwakkert.
Wetgevende en beleidsreacties hebben zich gericht op het versterken van prijsmonitoring en voedselzekerheidsprogramma’s, naast naleving van regionale monetaire beleidsmaatregelen vastgesteld door de Banque des États de l’Afrique Centrale. Echter, structurele belemmeringen en blootstelling aan externe schokken beperken de effectiviteit van deze maatregelen. De inflatieverwachtingen voor Tsjaad in 2025 en de komende jaren blijven onzeker, waarbij het Internationaal Monetair Fonds projecties heeft opgesteld dat de algemene inflatie boven het 3% convergentiedoel van de BEAC zal blijven, gedreven door aanhoudende druk op voedsel- en energieprijzen en voortdurende regionale instabiliteit.
Overheidsbeleid en Reacties van de Centrale Bank
Als reactie op aanhoudende inflatoire druk hebben de Tsjaadse regering en de Bank van de Centrale Afrikaanse Staten (BEAC)—de regionale centrale bank die Tsjaad en andere CEMAC-landen bedient—een aantal beleidsmaatregelen geïmplementeerd die gericht zijn op het stabiliseren van prijzen en het ondersteunen van economisch herstel. De inflatie in Tsjaad is beïnvloed door externe schokken, waaronder de volatiliteit van wereldwijde grondstofprijzen, verstoringen in de toeleveringsketens en regionale veiligheidskwesties, evenals interne factoren zoals de impact van het weer op de landbouw en inefficiënties op de lokale markt.
Gedurende 2024 en in 2025 heeft de BEAC een relatief strakke monetaire beleidslijn gehandhaafd om de inflatie in haar lidstaten te beteugelen. In maart 2024 heeft de BEAC haar belangrijkste beleidsrente verhoogd van 4,5% naar 5,0% om stijgende prijzen aan te pakken en de inflatieverwachtingen in de regio, inclusief Tsjaad, te verankeren. Deze stap werd gevolgd door verbeterde liquiditeitsbeheeroperaties en versterkt toezicht op de financiële sector om inflatoire druk te beheersen (Bank van de Centrale Afrikaanse Staten).
Aan de fiscale kant heeft de Tsjaadse regering macro-economische stabiliteit prioriteit gegeven in haar begroting voor 2024–2025, met de nadruk op voorzichtig publiek uitgavenbeheer en verbeterde inkomstenmobilisatie. Dit omvat belastinghervormingen om de belastingbasis te verbreden en maatregelen om de transparantie van het openbaar financieel beheer te verbeteren. Subsidiehervormingen, met name in de brandstof- en voedselsector, zijn ook overwogen om fiscale tekorten te verminderen en de inflatie door te geven van wereldwijde prijsopschudding te verlichten (Ministère des Finances, du Budget et des Comptes Publics).
Naleving van regionale convergentiecriteria die zijn vastgesteld door de Centrale Afrikaanse Economische en Monetaire Gemeenschap (CEMAC) blijft een belangrijke prioriteit. Deze criteria omvatten het handhaven van de inflatie onder de 3% en het behouden van fiscale tekorten binnen voorgeschreven limieten. Recent gegevens wijzen er echter op dat het jaarlijkse inflatieniveau van Tsjaad het regionale doel heeft overschreden, met een gemiddelde van rond de 6,5% in 2024, grotendeels als gevolg van importkosten voor voedsel en energie (Bank van de Centrale Afrikaanse Staten).
Met het oog op 2025 en daarna is de vooruitzichten voor inflatie in Tsjaad voorzichtig optimistisch. De BEAC projecteert een geleidelijke vermindering van inflatoire druk als de wereldwijde grondstofmarkten stabiliseren en de binnenlandse voedselproductie herstelt, mits er duurzame beleidsdiscipline is. Voortdurende coördinatie tussen monetaire en fiscale autoriteiten, naleving van regionale normen en structurele hervormingen om de lokale productie te stimuleren worden verwacht cruciaal te zijn voor het behouden van prijsstabiliteit in de komende jaren (Bank van de Centrale Afrikaanse Staten).
Impact op Huishoudens en Levenskosten
De inflatietrends in Tsjaad hebben aanzienlijke uitdagingen gepresenteerd voor huishoudens, vooral nu het land blijft worstelen met zowel externe schokken als structurele economische beperkingen. Begin 2025 blijft inflatie een cruciale zorg voor beleidsmakers vanwege de directe impact op levenskosten en het welzijn van huishoudens.
Volgens recente gegevens gepubliceerd door het Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques (INSEED), lag de jaarlijkse inflatie in Tsjaad rond de 8,5% aan het einde van 2024 en is het voornemen om een vergelijkbaar niveau aan te houden tot 2025. Deze trend wordt voornamelijk gedreven door aanhoudende stijgingen van de prijzen van voedsel, brandstof en basisconsumptiegoederen—essentiële componenten van de huishoudelijke consumptiebasket. De plattelandsbevolking, die meer dan 75% van het demografische profiel van Tsjaad uitmaakt, is bijzonder kwetsbaar, omdat stijgende kosten vaak sneller oplopen dan loongroei, wat de koopkracht onder druk zet en de armoedecijfers vergroot.
De Tsjaadse regering heeft, via het Ministerie van Financiën en de Begroting, verschillende fiscale en monetaire maatregelen genomen om de inflatoire druk te verlichten. Deze omvatten tijdelijke subsidies op basisvoedsel en brandstof, evenals inspanningen om de nationale munt, de Centrale Afrikaanse CFA-frank, te stabiliseren. Bovendien blijft Tsjaad coördineren met de Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC) om de liquiditeit en rentetarieven binnen het regionale monetaire kader te beheren. Niettemin worden de handhaving en naleving van deze beleidsmaatregelen bemoeilijkt door beperkte administratieve capaciteit en aanhoudende veiligheidsproblemen in belangrijke landbouwgebieden.
- In de meest recente publicatie van de consumentenprijsindex (CPI), rapporteerde INSEED dat de voedselprijzen jaar-op-jaar met 11,2% zijn gestegen, terwijl transport- en energiekosten respectievelijk met 9,8% en 7,4% zijn toegenomen. Deze trends hebben directe gevolgen voor huishoudbudgetten, vooral in stedelijke centra zoals N’Djamena, waar de kosten worden verergerd door verstoringen in de toeleveringsketen en afhankelijkheid van import.
- Juridische kaders die zijn vastgesteld onder de Présidence de la République du Tchad blijven prijsstabilisatie prioriteren als onderdeel van de nationale ontwikkelingsagenda, met verbeterde monitoring van prijsstelling en distributiepraktijken in belangrijke sectoren.
Met het oog op 2025 en verder is de inflatieverwachting in Tsjaad nauw verbonden met wereldwijde grondstofprijsbewegingen, regionale veiligheidsontwikkelingen en het succes van de aanhoudende regeringshervormingen. Hoewel verwacht wordt dat de inflatie iets zal matigen als gunstige weersomstandigheden de landbouwproductie ondersteunen en de regionale stabiliteit verbetert, zullen huishoudens waarschijnlijk aanhoudende druk op de levenskosten ervaren op middellange termijn. Voortdurende steun van de regering en regionale monetaire autoriteiten zal cruciaal zijn om kwetsbare bevolkingsgroepen te ontlasten en naleving van prijscontrolemaatregelen te waarborgen.
Effecten op de Bedrijfsector: Prijzen, Lonen en Investeringen
Inflatietrends in Tsjaad hebben in de afgelopen jaren aanzienlijke volatiliteit getoond, met uitgesproken effecten op de zakelijke omgeving—bijzonder impactvol voor prijsstelling, loonstructuren en investeringsstrategieën. Volgens het Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques (INSEED) versnelde de annuale inflatie in Tsjaad gedurende 2023 en begin 2024, gedreven door aanhoudende verstoringen in de toeleveringsketen, druk op de munt en verhoogde wereldprijs van grondstoffen. De nationale consumentenprijsindex (CPI) registreerde een gemiddelde inflatie van ongeveer 8,5% in 2023, ver boven het regionale convergentiedoel van 3% dat is vastgesteld door de Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC).
Voor bedrijven hebben deze inflatoire druk frequentie aanpassingen van prijsstrategieën noodzakelijk gemaakt. Bedrijven in de detailhandel en essentiële goederen zijn het meest getroffen, met periodieke prijsverhogingen om stijgende invoer- en transportkosten te compenseren. De overheid heeft in 2023 en 2024 tijdelijke prijscontroles op basisvoedsel en brandstof geïmplementeerd om de huishoudens te ontlasten en de marktschommelingen te stabiliseren, zoals uiteengezet in recente circulaires van het Ministerie van Financiën en de Begroting. Echter, handhaving blijft een uitdaging, vooral op informele markten waar regulering minder effectief is.
De arbeidsmarkt heeft ook de effecten van inflatie ondervonden. Hoewel aanpassingen van de lonen in de publieke sector zijn achtergebleven bij prijsstijgingen, leidde een collectieve onderhandeling aan het einde van 2024 tot een toezegging van de regering om de salarissen van ambtenaren geleidelijk te verhogen tot 2025, volgens officiële mededelingen van het Ministère de la Fonction Publique. In de particuliere sector is de loonstijging gematigd gebleven, waarbij veel kleine en middelgrote ondernemingen opmerken dat ze beperkt zijn in hun vermogen om overeen te komen met de inflatie als gevolg van verminderde winstgevendheid en cashflowbeperkingen.
Het investeringssentiment is gemengd. Enerzijds hebben hoge inflatie en muntdepreciatie de reële opbrengsten aangetast, waardoor sommige binnenlandse investeerders uitstel hebben gegeven van uitbreidingen of investeringen. Anderzijds heeft de regering—via het Ministère de l’Économie, de Planning voor Ontwikkeling en Internationale Samenwerking—getracht buitenlandse directe investeringen aan te trekken door belastingvoordelen aan te bieden en de reguleringsgoedkeuringen te stroomlijnen, met name in sectoren zoals landbouw en energie.
Met het oog op 2025 en verder heeft de BEAC een toezegging gedaan aan een strenger monetair beleid om de inflatie tegen te gaan, inclusief verhoogde beleidsrentes en versterking van het toezicht op de banken. INSEED-projecties wijzen op een geleidelijke daling van de inflatie tot rond de 6% tegen het einde van 2025, afhankelijk van verbeterde oogsten en stabilisatie van wereldwijde brandstofprijzen. Niettemin moeten bedrijven blijven rekenen op aanhoudende druk op kosten en een voorzichtige benadering van loon- en investeringsbeslissingen nu de inflatierisico’s aanhouden op middellange termijn.
Juridische en Fiscale Gevolgen: Naleving en Regelgevende Wijzigingen
De inflatietrends in Tsjaad hebben aanzienlijke juridische en fiscale implicaties, vooral nu de overheid blijft reageren op macro-economische druk in 2025. In de afgelopen jaren heeft Tsjaad te maken gehad met hoge inflatieniveaus, voornamelijk gedreven door externe schokken, wisselkoersschommelingen en verstoringen in de regionale handel. Volgens de Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC), die fungeert als de centrale bank voor de Economische en Monetaire Gemeenschap van Centraal Afrika (CEMAC), bereikte de algemene inflatie in Tsjaad ongeveer 8,2% in 2023, ver boven het CEMAC-convergentiedoel van 3%. Voorlopige gegevens voor 2024 geven aan dat de inflatie hoog blijft, met voedsel- en brandstofprijzen als belangrijke bijdragers. De monetaire beleidsrapporten van de BEAC verwachten aanhoudende inflatoire druk tot 2025, hoewel er een geleidelijke matiging kan komen als de wereldwijde grondstofmarkten stabiliseren.
Juridisch gezien heeft deze aanhoudende inflatie geleid tot verschillende verschuivingen in de strategie van de overheid. Het Ministerie van Financiën en Begroting heeft tijdelijke belastingverlichtingsmaatregelen op essentiële importen en prijscontroles op bepaalde goederen geïmplementeerd om de impact op consumenten te verzachten (Ministère des Finances et du Budget). Deze interventies zijn geautoriseerd onder de nationale Wet op Prijsregulering, die de uitvoerende macht toestaat om plafonds voor basisgoederen op te leggen tijdens periodes van abnormale prijsvolatiliteit. De naleving van deze maatregelen wordt gecontroleerd door de nationale Directie voor Concurrentie en Fraudebestrijding, met straffen voor niet-naleving, waaronder boetes en, in ernstige gevallen, tijdelijke sluitingen van bedrijven.
Wat betreft belastingen heeft inflatie beide directe en indirecte belastingregimes beïnvloed. Hoewel de tarieven voor vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting stabiel zijn gebleven, heeft de overheid accijnzen en btw-vrijstellingen aangepast om kwetsbare sectoren te verlichten. Bijvoorbeeld, de btw op geïmporteerde rijst en tarwe werd tijdelijk opgeschort in 2024, en deze vrijstellingen kunnen doorgaan in 2025 als de inflatie aanhoudt (Ministère des Finances et du Budget). De belastingcode staat dergelijke fiscale aanpassingen toe in geval van economische noodgevallen, onderhevig aan jaarlijkse evaluatie door de Nationale Assemblee.
- Naleving: Bedrijven zijn verplicht hun rapportage- en prijssystemen bij te werken om nieuwe regelgeving te weerspiegelen, met kwartaalcontroles uitgevoerd door de belastingautoriteiten. Het niet naleven van de bijgewerkte belasting- of prijscontrolevoorschriften kan resulteren in straffen of intrekking van vergunningen.
- Vooruitzichten: Gezien de inflatievoorspellingen van de BEAC zijn verdere regelgevende aanpassingen waarschijnlijk in 2025 en daarna, vooral als internationale grondstofprijzen volatiel blijven. De overheid overweegt ook digitale oplossingen voor het monitoren van naleving en het stroomlijnen van belastinginning, zoals beschreven in het strategische plan van het ministerie voor 2025-2027.
Samenvattend, de aanhoudende inflatie in Tsjaad drijft doorlopende regelgevende en fiscale veranderingen aan, met een sterke nadruk op juridische naleving en adaptieve fiscale beleidsmaatregelen ter bescherming van zowel overheidsinkomsten als het welzijn van consumenten.
Internationale Vergelijkingen en Regionale Invloeden
De inflatietrends van Tsjaad zijn nauw verweven met regionale en internationale dynamiek, wat zowel de binnenlandse beleidsmaatregelen als de externe druk binnen het kader van de Centrale Afrikaanse Economische en Monetaire Gemeenschap (CEMAC) weerspiegelt. Als lid van CEMAC gebruikt Tsjaad de Centrale Afrikaanse CFA-frank, die aan de euro is gekoppeld en beheerd door de Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC). Deze monetaire regeling verankert de inflatie van Tsjaad in regionale beleidsbeslissingen en internationale valutafluctuaties.
In 2023 en 2024 ervoer Tsjaad een verhoogde inflatie, die piekte op meer dan 8% jaar-op-jaar halverwege 2023, gedreven door schokken in de wereldwijde voedsel- en brandstofprijzen, verstoringen in de toeleveringsketen en aanhoudende veiligheidsproblemen in de Sahel-regio. Deze factoren werden verergerd door de neveneffecten van het conflict in Sudan—de buur van Tsjaad—dat de grensoverschrijdende handel verstoorde en de voedselprijzen verder onder druk zette. Tegen het einde van 2024 meldde de BEAC een gematigde algemene inflatie in Tsjaad van ongeveer 6%, als gevolg van verbeterde oogsten en stabilisatie van de importkosten (Banque des États de l’Afrique Centrale).
- Regionale Invloeden: Het collectieve monetaire beleid van de CEMAC, inclusief rente-aanpassingen en reservevereisten, is gericht op het beheersen van inflatie in de lidstaten. Echter, inflatiedifferentiëlen blijven bestaan door variërende fiscale discipline en blootstelling aan externe schokken. De zware afhankelijkheid van Tsjaad van voedselimporten en kwetsbaarheid voor klimatologische schokken maken het gevoeliger voor inflatie dan sommige buren.
- Internationale Vergelijkingen: Het inflatieniveau van Tsjaad in 2024 bleef boven het regionale gemiddelde van CEMAC van ongeveer 4,5%, maar onder verschillende niet-CEMAC Sahelische economieën die te maken hebben met ernstige muntdepreciatie en hyperinflatie. De euro-koppeling biedt een zekere mate van monetaire stabiliteit ten opzichte van andere Sub-Sahara Afrikaanse landen met zwevende valuta’s.
- Juridische en Beleidsreacties: De Tsjaadse regering heeft, in samenwerking met de BEAC, tijdelijke prijscontroles op essentiële goederen geïmplementeerd en subsidies voor brandstof en basisvoedsel verhoogd om huishoudens te ontlasten. Naleving wordt gecontroleerd door het Ministère des Finances et du Budget en afgedwongen op regionaal niveau door de monetair beleid commissie van de BEAC.
Uiterlijk met het oog op 2025 en de daaropvolgende jaren, projecteert de BEAC een verdere matiging van de inflatie als de geopolitieke omstandigheden stabiliseren en de internationale voedsel- en energieprijzen dalen. Niettemin blijven kwetsbaarheden bestaan: elke heropleving van conflicten of slechte weersomstandigheden kan de geboekte vooruitgang tenietdoen. Voortdurende regionale samenwerking en naleving van de macro-economische convergentiecriteria van CEMAC zullen cruciaal zijn om lagere inflatie vol te houden en Tsjaad in lijn te brengen met bredere internationale trends (Banque des États de l’Afrique Centrale).
Toekomstscenario’s: Vooruitzichten voor 2026–2030
Uiterlijk met het oog op 2026–2030 wordt verwacht dat de inflatietrends in Tsjaad een combinatie zullen weerspiegelen van binnenlandse economische hervormingen, evoluerende regionale dynamiek en fluctuaties in wereldgr ondstoffenprijzen. Vanaf 2025 blijft Tsjaad een laag-inkomen, olie-afhankelijke economie, en zijn inflatoire druk is nauw verbonden met zowel intern fiscaal beleid als externe schokken.
Officiële schattingen van de Bank van de Centrale Afrikaanse Staten (BEAC) plaatsen de jaarlijkse inflatie van Tsjaad voor 2025 op ongeveer 4,2%, iets boven het CEMAC-convergentiedoel van 3%. De inflatie in de afgelopen jaren is gedreven door volatiliteit in voedselprijzen, wisselkoersaanpassingen en verstoringen als gevolg van regionale onveiligheid en beperkingen in de wereldwijde toeleveringsketen.
Vooruitkijkend worden verschillende wetgevende en beleidsontwikkelingen verwacht om het inflatievooruitzicht vorm te geven:
- Coördinatie van het monetair beleid: De BEAC wordt verwacht een strikte monetaire houding aan te houden om de inflatie binnen het CEMAC-plafond te houden. De centrale bank heeft onlangs zijn toezegging kenbaar gemaakt aan prijsstabiliteit, met voortdurende beoordelingen van zijn uitleenfaciliteiten en reservevereisten voor lidstaten, inclusief Tsjaad (Bank van de Centrale Afrikaanse Staten (BEAC)).
- Fiscale Hervormingen en Naleving: De Tsjaadse regering heeft een reeks hervormingen ingevoerd om de fiscale discipline en het openbaar financieel beheer te verbeteren, in overeenstemming met richtlijnen van het Ministère des Finances et du Budget, République du Tchad. Inspanningen zijn gericht op het verbeteren van de belastinginning, rationaliseren van subsidies en controleren van terugkerende uitgaven—maatregelen die naar verwachting inflatoire druk op middellange termijn zullen verminderen.
- Initiatieven voor Voedsel- en Energiezekerheid: Gezien het hoge gewicht van voedsel in de consumentenprijsindex, wordt investeringen in landbouwproductiviteit en voedselvoorzieningsketens prioriteit gegeven. Wetgevende steun voor plattelandsinfrastructuur en stimulansen voor lokale productie kunnen helpen voedselprijzen te stabiliseren en de inflatievolatiliteit te dempen (Présidence de la République du Tchad).
Ondanks deze initiatieven blijven er risico’s bestaan. De kwetsbaarheid van Tsjaad voor externe schokken—zoals schommelingen van de olieprijzen, klimatologische gebeurtenissen en regionale instabiliteit—kan periodiek de inflatie boven het target duwen. Echter, basisprognoses van de BEAC en het Tsjaadse ministerie van Financiën suggereren dat, tenzij er grote verstoringen optreden, de algemene inflatie geleidelijk naar het regionale doel van 3% zou moeten convergeren tegen 2028-2030, gesteund door prudent macro-economisch beheer en doorgaande structurele hervormingen.
Samenvattend, terwijl inflatierisico’s aanhouden, is het vooruitzicht voor 2026–2030 voorzichtig optimistisch, mits de naleving van regelgeving en de hervormingsimpuls behouden blijven in zowel monetaire als fiscale domeinen.
Beleidsaanbevelingen en Strategische Reacties
Tsjaad staat voor aanhoudende inflatoire druk, vormgegeven door zowel interne als externe factoren, met de vooruitzichten voor 2025 en de komende jaren die onzeker maar uitdagend blijven. Om deze trends aan te pakken, zijn uitgebreide beleidsaanbevelingen en strategische reacties van zowel de overheid als de particuliere sector vereist.
- Coördinatie van het monetair beleid: Tsjaad is lid van de Centrale Afrikaanse Economische en Monetaire Gemeenschap (CEMAC), met het monetair beleid dat wordt toegezien door de Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC). Voortdurende nauwe coördinatie met de BEAC is essentieel, met name met betrekking tot rentevoeten en liquiditeitsmaatregelen, om de inflatie te beheersen terwijl de economische groei wordt ondersteund.
- Fiscale Discipline en Gerichte Subsidies: De overheid zou fiscale discipline moeten handhaven door de publieke uitgaven te controleren en effectieve, gerichte subsidies te prioriteren in sectoren die het meest kwetsbaar zijn voor prijsstoten, zoals voedsel en energie. Transparant beheer en regelmatige audits, zoals vereist door de Secrétariat Général du Gouvernement du Tchad, kunnen misbruik minimaliseren en naleving van de wetten inzake publieke financiën garanderen.
- Versterken van Voedselzekerheid: Aangezien voedselinflatie een belangrijke drijfveer is van de totale inflatie in Tsjaad, is investeren in landbouwproductiviteit en veerkracht van de toeleveringsketens cruciaal. Het Ministère de la Production et de la Transformation Agricole kan initiatieven leiden zoals verbeterde irrigatie, toegang tot inputs en infrastructuur na de oogst om de voedselprijsvolatiliteit te verminderen.
- Beheer van de Wisselkoers en de Externe Balans: Aangezien de CFA-frank aan de euro is gekoppeld, is Tsjaad blootgesteld aan externe schokken. Verbeterde handelsfacilitatie en exportdiversificatie, geleid door het Ministère du Commerce et de l’Industrie, kunnen helpen om de externe balansen te stabiliseren en de impact van geïmporteerde inflatie te verzachten.
- Sociale Bescherming en Lonenbeleid: Om de impact van inflatie op kwetsbare bevolkingsgroepen te verlichten, kan het verhogen van gerichte sociale beschermingsprogramma’s en het overwegen van periodieke aanpassingen aan het minimumloon—gecoördineerd door het Ministère de la Fonction Publique et du Dialogue Social—helpen om de koopkracht en sociale stabiliteit te behouden.
- Inflatiemonitoring en Naleving: Regelmatige publicatie van inflatiestatistieken, in overeenstemming met regionale en nationale regelgeving, zou moeten worden versterkt door het Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques. Verbeterde transparantie en gegevensbetrouwbaarheid ondersteunen weloverwogen besluitvorming door beleidsmakers en marktpartijen.
Samenvattend, een mix van prudent macro-economisch beheer, investeringen in productieve sectoren en versterkte sociale vangnetten zal cruciaal zijn voor Tsjaad om inflatietrends in 2025 en daarna aan te pakken.
Bronnen & Referenties
- Banque des États de l’Afrique Centrale (BEAC)
- Commission de la CEMAC
- Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques
- Ministère de la Fonction Publique
- Ministère de la Production et de la Transformation Agricole
