Eswatini, ngaphambili eyaziwa njengeSwaziland, iyizwe elingenamkhawulo elitholakala eNingizimu Afrika, elaziwa ngempucuko yalo ecebile kanye nezindawo ezinhle. Ngenkathi umnotho walo ukhula ngokushesha futhi indawo yokuhweba iba nobungane, ukubhalisela ubudlelwano eEswatini kunikeza amathuba amaningi kubaphathi bezamabhizinisi. Le mhlahlandlela ihlose ukuhlinzeka ngombono ophelele wenqubo yokubhalisela ubudlelwano eEswatini.
Ukuqonda Isakhiwo Sobudlelwano
Ubudlelwano eEswatini yisikhungo sebhizinisi lapho abantu ababili noma abaningi babelana ngownership, imithwalo yokuphatha, kanye nezindleko. Le ndlela yokuhweba ikhethekile ikakhulukazi ezinkampanini ezincane nezaphakathi (SMEs) ngenxa yokulula kwayo nokuguquguquka.
Umgomo Womthetho Nezinhlinzeko
Umgomo womthetho ophathelene nobudlelwano eEswatini ubucayi kodwa ubonakala. I-Companies Act of 2009 kanye ne-Partnership Act of 1890 zinikeza imigomo ecacile yokwakha, ukusebenza, kanye nokuphula ubudlelwano. Kubalulekile ukuthi abalingani abakulindele bazi kahle lezi zinhlinzeko ukuze baqinisekise ukuthi ibhizinisi labo lihlelekile futhi lisebenza kahle.
Umhlahlandlela Wokubhalisela Ubudlelwano Ngamanyathelo
1. Khetha Igama Lebhizinisi: Isinyathelo sokuqala sokubhalisela ubudlelwano eEswatini ukukhetha igama lebhizinisi elihlukile. Qinisekisa ukuthi igama lihlukile futhi alikho emsebenzini ngenye into. Kunconywa ukuthi wenze uphenyo lwegama kuRegistrar of Companies ukuze uqinisekise ukutholakala kwegama elikhethiwe.
2. Bhala Isivumelwano Sobudlelwano: Isivumelwano sobudlelwano esakhiwe kahle sibalulekile. Lo mbhalo uchaza izindima, imithwalo, izibalo zokwabelana ngenzuzo, kanye nezindlela zokuxazulula izingxabano phakathi kwabalingani. Nakuba kungadingeki ngokomthetho, kunconywa kakhulu ukuze kucaciswe imigomo yobudlelwano futhi kugwenywe izingxabano ezizayo.
3. Bhalisela uRegistrar of Companies: Abalingani kumele bethule imibhalo edingekayo, kuhlanganise ifomu lokubhalisela eliqediwe, isivumelwano sobudlelwano, kanye nemibhalo yokuhlonza yazo zonke izinkampani, kuRegistrar of Companies. Inqubo yokubhalisela ibandakanya ukukhokha imali efanele.
4. Thola I-Licence Yokuhweba: Ngemuva kokubhalisela ubudlelwano, kubalulekile ukufaka isicelo se-licence yokuhweba kumasipala wendawo noma ikomidi ledolobha lapho ibhizinisi lizosebenza khona. Le licence ivumela ubudlelwano ukuba benze ibhizinisi ngokomthetho ngaphakathi kwendawo ethile.
5. Ubhaliso Lwentela: Ukubhalisela intela kuyisinyathelo esibalulekile. Ubudlelwano kumele buthole inombolo yokuhlonza intela (TIN) ku-Eswatini Revenue Authority (SRA). Ngaphezu kwalokho, uma ubudlelwano busebenza emisebenzini ethinta i-Value Added Tax (VAT), kumele bhalise ku-VAT.
6. Bhalisela I-Social Security: Uma ubudlelwano buhlela ukuqasha abasebenzi, kubalulekile ukubhalisela i-Eswatini National Provident Fund (ENPF) ngezizathu ze-social security. Lokhu kuqinisekisa ukuhambisana nemithetho yezabasebenzi nezinhlinzeko eziphathelene nezinzuzo zabasebenzi kanye nezinkokhelo.
Izinto Ezinhle Zokubhalisela Ubudlelwano E-Eswatini
– Ukulula Kokwakha: Inqubo yokwakha ubudlelwano eEswatini ilula kakhulu futhi ayinzima uma iqhathaniswa nezinye izakhiwo zebhizinisi.
– Ukuhamba Kwamaphuzu Ekuphatheni: Ubudlelwano bunikeza ukuhamba kwamaphuzu ekuphatheni nasekuthatheni izinqumo, kuvumela abalingani ukuthi basebenzise amakhono abo ahlukahlukene kanye nezinsiza.
– Ukuphathwa Kwezimali Okubambisene: Imithwalo yezimali nezindleko zokuqala kuxhaswa phakathi kwabalingani, kunciphisa umthwalo wezimali kumuntu ngamunye.
Izinkinga Okufanele Zicwaningwe
– Umthwalo Ongapheli: Kubudlelwano, abalingani banomthwalo ongapheli, okusho ukuthi baphila ngokwakho ngemikhawulo nezibopho zebhizinisi.
– Ithuba Lokuxabana: Ukungavumelani nokungaboni ngaso linye phakathi kwabalingani kungavela, okungathinta ukusebenza kwebhizinisi. Isivumelwano sobudlelwano esinemininingwane singanciphisa lezi zingozi.
Isiphetho
Ukubhalisela ubudlelwano eEswatini kuhlinzeka ngethuba elibalulekile kubaphathi bezamabhizinisi abafuna ukungena emakethe ekhula yezwe kanye nomnotho ophilayo. Ngokulandela izinyathelo ezichaziwe nokuhambisana nezidingo zomthetho, abalingani bangasungula isisekelo esiqinile sokuphumelela kwebhizinisi. Ngenkathi isimo sokuhweba sikhona futhi umthetho uyasekela, iEswatini ngempela iyindawo efanelekile yokubambisana.
Nazi ezinye izixhumanisi eziphakanyisiwe zokuthi ungabhalisela ubudlelwano eEswatini:
Izinsiza Zik政府:
Government of Eswatini
Igunya Lokubhalisela Ibhizinisi Nezivumelwano:
Eswatini Business Registration and Licensing Authority
Ikhampasi Yezohwebo:
Eswatini Chamber of Commerce and Industry
Izinsiza Zomthetho:
Liike Eswatini
Ukukhuthazwa Kwezimali:
Eswatini Investment Promotion Authority (SIPA)
Izinsizakalo Zokwakha Izinkampani:
LocalSearch Eswatini