O ituaiga o kamupani i Samoa

Samoa, o se atunu’u i le Vasa i Saute, e ofoina mai se si’osi’omaga eseese mo fa’agaioiga pisinisi. E lauiloa i lona matagofie masani ma lona fa’avae aganu’u, o Samoa e ta’ua fo’i mo lona tamaoaiga o lo’o fa’atekinolosi ma ana taumafaiga e fa’amoemoe e fa’ailoa mai ai le fa’atupega i fafo. Mo i latou o lo’o manatu e fa’atū se pisinisi i Samoa, e taua le malamalama i ituaiga eseese o kamupani e mafai ona fa’atūina i lalo o le tulafono Samoa.

1. Sole Trader

O le fa’avae pisinisi e faigofie ona fa’atūina o le sole trader. I Samoa, o le tagata e nafa ma le pisinisi e fa’agaioia le fa’avae i latou, ma o ia e nafa i vaega uma o le pisinisi, e aofia ai utaga ma tiute. O lenei ituaiga kamupani e talafeagai mo fa’agaioiga la’itiiti ma pisinisi e manaʻo i le tausia o le pule uma.

2. Partnership

O le Partnership o se isi fa’avae pisinisi masani i Samoa, e aofia ai le fa’atau e lua po’o le tele o tagata e fa’atau i le pisinisi. E mafai ona avea le Partnership ma fa’avae masani, e nafa uma ai tagata fa’atau i le pisinisi, po’o le fa’avae fa’aitiiti, e mafai ona i ai se tasi po’o le tele o tagata fa’atau e nafa i le tiute fa’aitiiti e fa’avae i luga o le latou fa’atau. O lenei fa’avae e mafai ai le fa’asoa i tiute ma le fa’ato’aga o punaoa, ae e mana’omia le fa’ata’ita’iga lelei ma fa’amaoniga fa’aletulafono e fa’ailoa ai le matafaioi o tagata fa’atau.

3. Limited Liability Company (LLC)

O kamupani Limited Liability (LLCs) e masani ona lauiloa ona o le latou malamalama ma le puipuiga e ofoina mai i le tagata e nafa. I Samoa, o le LLC o se fa’avae fa’aletulafono eseese mai i ona tagata, e ofoina mai le puipuiga fa’aitiiti e fa’amaonia ai e le mafai ona taofia fanau i le utaga ma tiute o le kamupani. O lenei fa’avae e talafeagai mo se vaega o pisinisi, mai fa’agaioiga la’itiiti i le fa’agaioiga tele.

4. International Company (IC)

O Samoa e lauiloa i ona auaunaga fa’ava-o-malo, ma o se tasi o vaega autu o lenei vaega o le International Company (IC). O nei kamupani e fa’avae i le fa’amoemoe e fa’afaigofie ai fa’agaioiga pisinisi i fafo atu ma ofoina mai le tele o fa’amanuiaga, e aofia ai fa’amanuiaga tau pili, le fa’amaonia, ma le fa’afaigofieina o fa’amaoniga. O le IC e pulea e le International Companies Act, e ofoina mai se fa’avae malosi mo tagata fa’atau i fafo.

5. Public Limited Company (PLC)

O kamupani Public Limited (PLCs) i Samoa e kamupani tetele e iai le filifiliga e ofoina mai vaega i le lautele. E tatau i le PLC ona ta’ua le fa’avae i le fa’avae i lalo o le faiga fa’atekinolosi, e aofia ai le fa’avae i lalo o fa’amaoniga, fa’amaoniga, ma le pulega. O lenei fa’avae e talafeagai mo kamupani e manaʻo e fa’atau le fa’atau mai i le lautele po’o i latou e fa’amoemoe e fa’ailoa i se maketi fa’atau.

6. Non-Profit Organizations (NPO)

O Non-Profit Organizations e iai se sao taua i le sosaiete ma le atina’e o Samoa. O nei vaega e fa’agaioi mo se fa’amoemoe fa’aletulafono, fa’atekinolosi, fa’avae, po’o se isi fa’amoemoe i le soifuaga lautele nai lo le fa’atau. E tatau i NPOs i Samoa ona tausisia le tulafono e fa’amaonia ai o le latou tupe e fa’ata’ita’iga i le fa’amoemoe e fa’ailoa mai nai lo le fa’avae i le va o tagata po’o le au fa’avae.

7. Trusts

O le Trusts o se isi vaega taua o le si’osi’omaga pisinisi Samoa, fa’apitoa i le fa’asaoina o fanau ma le pulega o le tamaoaiga. O le Trust Samoa e pulea e le Trustee Companies Act ma e lauiloa mo le malosi o le fa’amaonia. E mafai ona fa’aaoga Trusts mo le tele o fa’amoemoe, e aofia ai le fa’ata’ita’iga o fanau, le pulega o le tamaoaiga a le aiga, ma fa’avae i le fa’avae.

Investment Opportunities and Economic Environment

O le tulaga i Samoa, le mautu o le fa’avae i le malo, ma le fa’amaonia i le atina’e o le tamaoaiga e mafai ai ona avea ma se nofoaga e ofoina mai ai mo pisinisi ma le fa’atupega. O le malo e fa’amoemoe i le tele o taumafaiga e fa’amalieina ai se si’osi’omaga e fa’afaigofie ai pisinisi, e aofia ai fa’amanuiaga tau pili, fa’afaigofieina o fa’avae pisinisi, ma le lagolago mo fa’avae la’itiiti ma tele (SMEs).

E le gata i lea, o Samoa o se tagata e aofia i le tele o fa’ava-o-malo, e aofia ai le UN, le Commonwealth of Nations, ma le World Trade Organization, e fesoasoani i le fa’atau i fafo ma le fa’atupega. O le si’osi’omaga tau tamaoaiga e eseese, e iai avanoa i le turisi, fa’ato’aga, fa’avae, ma le soifuaga.

I le fa’ai’uga, o Samoa e ofoina mai se tele o fa’avae kamupani e talafeagai mo fa’amoemoe eseese o pisinisi, mai fa’agaioiga la’itiiti i kamupani tetele. O le malamalama i le filifiliga e avanoa e mafai ai ona fesoasoani i tagata fa’atau ma fa’atupega e faia fa’ai’uga masani, e fa’amaonia ai e latou te filifili le fa’avae e talafeagai mo a latou fa’amoemoe i le tamaoaiga o le si’osi’omaga o lo’o tupu ma le fa’ateleina.

Related Links about Types of Companies in Samoa:

Samoa Government

Ministry of Commerce, Industry and Labour

Samoa Chamber of Commerce

Invest Samoa