Turkmenistan Merkezi Aziýada ýerleşýän bir ýurt bolup, Kazakystan, Özbegistan, Owganystan we Eýran ýaly ýurtlar bilen serhedini paylaşýar we Kaspian deňziniň kenarynda ýerleşýär. Onuň paýtagty Aşgabat, ýurduň esasy ykdysadyýetini emele getirýän gaz we nebit serişdeleriniň uly ätiýaçlyklary bilen tanalýar. Türkmen hökümeti ykdysadyýetiň üstünde berk gözegçilik edýär, energiýa eksportlaryna we infrastruktura ösüşine köp üns berýär.
Türkmenistanda iş alyp barmak üçin möhüm taraplaryň biri, gysga möhletli salgyt ulgamyny düşünmekdir. Gysga möhletli salgyt, girdejiniň çeşmesinden tutulýan salygydyr we ýurduň içindäki we daşary ýurt kompaniýalary üçin möhüm bolup durýar.
1. Türkmenistanda Gysga Möhletli Salgyt näme?
Türkmenistanda gysga möhletli salgyt esasan daşary ýurt raýatlary üçin gazanylan girdeji boýunça ulanylýar. Bu salgyt, paýnamalar, gyzyklanma, patentler we ýurduň içinde döredilen beýleki görnüşler ýaly dürli girdejilere girizilýär. Türkmen hökümeti, daşary ýurt raýatlaryna berilýän tölegleriň bir bölegini tutup, salgyt girdejisini öňünden ýygnamagy üpjün edýär.
2. Gysga Möhletli Salgyt derejesi
Türkmenistanda gysga möhletli salgyt derejesi, girdejiniň görnüşine we töleg alanyň ýagdaýyna baglylykda üýtgeýär. Adatça, aşakdaky derejeler ulanylýar:
– Paýnamalar: Daşary ýurt raýatlaryna berilýän paýnamalar üçin gysga möhletli salgyt derejesi 15% bolup durýar.
– Gyzyklanma: Daşary ýurt raýatlaryna berilýän gyzyklanma tölegleri adatça 10% gysga möhletli salgyta tabyn bolýar.
– Patentler: Daşary ýurt raýatlaryna mülk, patent ýa-da tehnologiýa maglumatlary üçin berilýän patentler hem 15% gysga möhletli salgyta tabyn bolýar.
– Başga Girdeji: Başga görnüşdäki girdejiler dürli derejelerde salgytlanyp bilner, adatça 10-15% aralygynda bolup biler.
3. Salgyt şertnamalary
Türkmenistan birnäçe ýurt bilen ikili salgyt şertnamalaryna (DTT) girip, ikili salgytyň öňüni almak we salgyt gaçyrmagyň öňüni almak üçin şertnamalar baglaýar. Bu şertnamalar käbir görnüşdäki girdejiler üçin gysga möhletli salgyt derejesini peseltmäge mümkinçilik berip biler. Kompaniýalar we şahsyýetler bu şertnamalardan habardar bolmalydyr we köplenç gerekli resminamalary berip, gysga möhletli salgyt derejesiniň peseldilmeginden peýdalanyp bilerler.
4. Işlemek we dolandyrmak
Türkmenistanda iş alyp barýan kompaniýalar ýerli salgyt düzgünlerine boýun bolmalydyr, bu bolsa daşary ýurt raýatlaryna berilýän töleglerden degişli salgyt mukdaryny tutmak we bu mukdary Türkmenistanyň Döwlet Salgyt Gullugyna geçirmek ýaly düzgünleri öz içine alýar. Gysga möhletli salgyt wezipelerine boýun bolmazlyk, möhüm jerime we gyzyklanma töleglerine sebäp bolup biler.
Ulgamlaýyn düzgünlere boýun bolmak üçin kompaniýalar şulary etmeli:
1. Tölegiň görnüşine we degişli salgyt şertnamalaryna baglylykda degişli gysga möhletli salgyt derejesini anyklaň.
2. Daşary ýurt raýatlaryna berilýän töleglerden degişli mukdary tutuň.
3. Döwlet Salgyt Gullugyna gerekli salgyt gaýdyşlaryny we resminamalary berjaý ediň.
4. Tutulan salgyty Türkmen salgyt edaralaryna bellenen möhlet içinde geçiriň.
5. Türkmenistanda Iş Gurşawy
Türkmenistanda iş gurşawy mümkinçilikler we kynçylyklary öz içine alýar. ýurduň giň energetika serişdeleri, hususan-da nebit we gaz pudagynda maýa goýumlary üçin möhüm mümkinçilikler berýär. Emma, düzgünleşdirme gurşawy çylşyrymly bolup, üýtgeýän ýagdaýlara görä iş alyp barmak üçin maglumatly we özgerişe uýgunlaşmagy talap edýär.
Daşary ýurt maýa goýumçylary köplenç bürokratik kynçylyklary, ýerli hyzmatdaşlygyň zerurlygyny we ýerli kanunlara we düzgünlere boýun bolmak zerurlygyny ýüze çykaryp bilerler. Gysga möhletli salgytlar ýaly salgyt meýdanyny berk düşünmek ýurduň içindäki üstünlikli iş alyp barmak üçin möhümdir.
Netije
Türkmenistanda gysga möhletli salgyt ulgamyny dolandyrmak ýurduň içinde iş alyp barmak üçin möhüm bir tarapdyr. Ulanylyp bilinýän derejesini, boýun bolmak talaplaryny we salgyt şertnamalaryndan gelip çykýan mümkinçiligi düşünmek, kompaniýalaryň salgyt wezipelerini netijeli dolandyrmaga kömek edip biler. Ýurt ösüşini dowam etdirip, ykdysadyýetini giňeldip barýarka, salgyt kanunlaryndaky üýtgeşmelerden habardar bolmak, boýun bolmak we iş alyp barmak üçin amatly şertleri üpjün etmek üçin möhümdir.
Türkmenistanda Gysga Möhletli Salgyt: Umumy maglumat üçin degişli baglanyşyklary teklip edýäris: